Vlaams geld inzetten voor pijnpunten Vlaamse ondernemingen

"Open VLD pleitte er in deze krant voor om alle Vlaamse subsidies af te schaffen en de vrijgekomen middelen in te zetten voor doelgroepenkorting op de arbeidsmarkt. Dat lijken ingrijpende en structurele voorstellen. Wij vinden dat helaas ‘gemorrel in de marge’.

Mocht Vlaanderen volwaardige fiscale autonomie hebben, dan zouden we zelfs geen subsidies meer moeten uitkeren. Op vandaag is dat nu eenmaal niet het geval. Het systeem van subsidies werd door minister Muyters wel sterk vereenvoudigd – dergelijk systeem is het minst slechte alternatief voor fiscale autonomie.

De doelgroepenkorting laat Vlaanderen toe om met RSZ kortingen groepen met een verondersteld beperktere productiviteit zoals laag- en middengeschoolde jongeren, mensen met een beperking of oudere werknemers aantrekkelijker te maken voor werkgevers. Van Wezenbeeck en Talpe willen die doelgroepenkorting versterken, maar als oplossing voor welk probleem? Oudere werknemers zijn vandaag immers minder aantrekkelijk voor werkgevers omdat in vele sectoren de hoogte van de lonen gebonden is aan de anciënniteit van de werknemer in plaats van aan de productiviteit. Dit duwt ouderen uit de arbeidsmarkt, én zorgt voor veel prestatiestress  bij die 55+ers die toch worden aangenomen. De federale regering kan dit probleem bij de wortel aanpakken, ze heeft in haar regeerakkoord ook beloofd om dit te doen, maar op veel initiatief ter zake hebben we federaal minister van Werk nog niet kunnen betrappen. Benieuwd of premier Michel, die beloofd om te doen wat hij kan doen, dit initiatief wel zal nemen, en Open VLD dit in de federale regering zal vragen.

"In een concurrentiespel op loonkost is Vlaanderen vandaag meteen uitgespeeld, maar aan de tafel van de kennisverankering spelen we mee."

Is het probleem vandaag dat ondernemingen niet genoeg werven? Nee: het aantal openstaande vacatures is nog nooit zo hoog geweest. De VDAB zet vandaag alles op alles om werkzoekenden voldoende werkervaring en technische vaardigheden aan te bieden. Dat is één element van het verhaal. Er is echter iets als een wortel en een stok. Die stok ontbreekt ons evenwel: als het federale kader en de evolutie van uitkeringen ertoe leidt dat van sommige werkzoekenden niet kan gevraagd worden om zelf actief op zoek te gaan naar werk, dan zullen veel van die openstaande vacatures bij onze ondernemers open blijven.

Subsidies 

En wat met economische en innoverende subsidies? Schrappen die handel? Ook hier heeft Vlaanderen niet alle instrumenten in handen om het beste beleid te voeren. Economische ondersteuning van Vlaamse ondernemers kan wellicht efficiënter via een Vlaamse verlaagde vennootschapsbelasting dan via Vlaamse subsidies. Opnieuw: meer kan de Vlaamse regering gebruikt maximaal haar hefbomen, en meer kan ze helaas niet.  En die subsidies hebben ook hun waarde. Een innovatiebeleid is immers niet puzzelen met vier stukjes, zoals Vanwesenbeeck en Talpe doen, maar het is een puzzel met 100 stukken, waarmee Vlaamse ondernemers ondersteund worden van start-up tot scale-up, van basisonderzoek tot doorbraaktechnologie en innovatief product. In een concurrentiespel op loonkost is Vlaanderen vandaag meteen uitgespeeld, maar aan de tafel van de kennisverankering spelen we mee en halen we slagen binnen, dankzij een zorgvuldig opgebouwd innovatiebeleid waarin gerichte subsidies naar kenniscentra, onderzoek en ontwikkeling, een belangrijke rol spelen.

De twee door Talpe en VanWezenbeeck geviseerde maatregelen (doelgroepenkorting en economische subsidies) zijn een rechtstreeks gevolg van een ontspoord federaal beleid. De ene moet de zware federale loonkost wat remediëren, de andere de enorme federale vennootschapsbelasting. Sinds de N-VA federaal mee aan het roer zit, zijn beide concurrentiehandicaps omgebogen in de goede richting, maar het mag en moet nog meer. Dan pas pak je de wortel van het probleem aan, en kunnen we het Vlaamse geld nog meer gericht inzetten op Vlaamse pijnpunten.

Kunnen we dan niets meer doen op Vlaams niveau om het de Vlaamse ondernemer makkelijker te maken om vanuit Vlaanderen de wereld te veroveren? Zeker wel. Maak bijvoorbeeld werk van die lang aangekondigde energienorm, want wie als ondernemer vandaag de energiekosten vergelijkt met die uit de ons omringende landen vraagt zich wellicht af of men wel ondernemers wíl in Vlaanderen. En die vraag mag eigenlijk niemand zich stellen, toch?

Matthias Diependaele is fractieleider voor N-VA, Axel Ronse is Vlaams parlementslid voor N-VA

08 juni 2018 De Tijd